Sıfırdan Borsa

Son dakika havadisi… Halk arasında ‘sosyal medya düzenlemesi’ olarak bilinen ‘Basın Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun’ Resmi Gazete’de yzamanımlanarak yürürlüğe girdi. Kanuna göre, halk arasında şüphe, korku veya panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, 1 yıldan 3 yıla görecek şekilde hapisle cezalandırılacak. İnternet havadis siteleri süreli yzamanın kapsamına alınacak ve yzamanımladıkları içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilecek. İşte sıcak gelişme havadisinin detayları…

DÜZENLEMENİN DETAYLARI

Kanuna göre, yasal zemine kavuşturulmaları için internet havadis siteleri ile basın kartına ilişkin meselelar, Basın Kanunu’nun kapsamına alınarak radyo, televizyon, kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu peren yenieli, basın kartı düzenlenmesi bakımından süreli yzamanın çalışanları gibi değerlendirilecek.

Basın Kanunu’nun amaçları arasına basın kartına ilişkin usul ve esasları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon görevlileri, kanun kapsamına dahil edilecek. İnternet havadis siteleri de süreli yzamanın tanımı kapsamına alınacak. Düzenlemede “internet havadis sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya mensubu”, “enformasyon görevlisi” de tanımlanıyor.

İnternet havadis sitelerinde faaliyet gösterdiği iş konumi adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi ile konum sağlzamanıcısının adı ve adresi özülerine ait internet ortamında kişisiların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak. İnternet havadis sitelerinde bir içeriğin ilk kez sunulmaya start verndığı zaman ile zaman en yeniraki güncelleme zamanleri, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilecek.

Kzamanıt için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek. Yzamanım durdurma müeyyidesi internet havadis siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet havadis sitesinin hükme uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 7 gün içinde eksikliğin giderilmesini veya gerçeğe aykırı bilgilerin düzeltilmesini internet havadis sitesinden isteyecek. İstemin 2 7 gün içinde konumine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet havadis sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 7 gün içinde en yeniuçını verecek.

Başvurunun kabul edilmesi halinde internet havadis siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak. İnternet havadis sitesi için sağlanan hakların ortadan ktopladırılması, bu kanun veya ilgili mevzuat dikkatnca öngörülen ettirımların uygulanmasına engel olmayacak.

İÇERİKLER 2 YIL SÜREYLE MUHAFAZA EDİLECEK

İnternet havadis sitesinde yzamanımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilecek.

Yargı mercileri tarafından yzamanının soruşturma ve kovuşturma meselesu olduğunun internet havadis sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu işlemlerin en yeniuçlandığının bildirilmesine görecek şekilde soruşturma ve kovuşturma meselesu yzamanın kaydının saklanması zorunlu olacak.

İnternet havadis sitelerinde zarar gören kişinin ayarlama ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir ayarlama ve ekleme yapmaksızın, yazıyı topladığı zamanten beri en geç bir gün içinde, ilgili yzamanının konum topladığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle aynı puntolarla ve aynı şekilde yzamanımlamak zorunda olacak. Yzamanın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması en yeniuçının uygulanması ya da internet havadis sitesi tarafından içeriğin özüliğinden çıkarılması durumunda, ayarlama ve cevap metni ilgili yzamanının olduğı internet havadis sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 7 gün süreyle yzamanımlanacak.

Basılmış eserler veya internet havadis siteleri yoluyla işlenen veya bu kanunda öngörülen diğer suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yzamanınlar ve internet havadis siteleri yönünden 4 ay, diğer basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması zorunlu olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği zamanten, internet havadis siteleri için ise havadise ilişkin suç ihbarının olduğı zamanten start veryacak.

BASIN KARTI BAŞVURUSU, NİTELİĞİ VE TÜRLERİ BELİRLENDİ

Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.

Basın kartı türleri şöyle:

• Göreve bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,

• Süreli basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,

• Geçici basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye havadis amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,

• Serbest basın kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan veya yurt dışında serbest gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,

• Sürekli basın kartı: En az 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basın kartını ifade edecek.

Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, süreli yzamanınların sahiplerine veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarına, medya kuruluşları adına hareket eden ve görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye havadis amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yzamanın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt dışında serbest gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu peren yenieline, medya alanında faaliyet göstermeleri şartıyla sendikalar ile kamu yararına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.

Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.

Ayrıca basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolzamanı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan konume yemin, iftira, suç uydurma, mardehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması gerekiyor.

Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten çıktığı zamanten beri 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak.

Basın kartı talep eden süreli yzamanın sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yzamanın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten çıktığı zamanten beri 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması” şartları aranmayacak.

Sürekli ve serbest basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten çıktığı zamanten beri 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması” şartı aranmayacak.

Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararası İşgücü Kanunu dikkatnca çalışma izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun idare merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından topladıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.

Basın Kartı Komisyonu 19 üyeden oluşacak. Komisyonda, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra işçi sendikası şeklinde faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafından belirlenecek 2 üye ile iletişim fakültesi dekanları veya basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de konum alacak. Üyelerin görev süresi 2 yıl olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.

Komisyon; başvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalışmalarını, eserlerini, ödüllerini değerlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına en yeniuç verecek.

BASIN KARTI HANGİ DURUMLARDA İPTAL EDİLECEK?

Kanun’a göre, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadığının veya bu nitelikleri zaman en yeniradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, İletişim Başkanlığınca iptal edilecek.

Basın kartı sahibinin, basın ahlak esaslarına aykırı davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Komisyonu en yeniuçıyla basın kartı iptal edilecek.

Basın kartı sahibinin gereken niteliklere sahip olmadığının veya bu nitelikleri zaman en yeniradan kaybettiğinin anlaşılması sebebiyle İletişim Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edildiği zamanten beri 1 yıl geçmedikçe yeniden basın kartı verilmeyecek.

Belirtilen süreler, iptal edilen basın kartının iade edildiği zamanten beri işlemeye start veryacak.

Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine engel bir suçtan mahkumiyeti bulunan kişilere, bu mahkumiyetler adli sicil kaydından silinmedikçe veya yasaklanmış hakların geri verilmesine en yeniuç verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.

İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının şekli, medya kuruluşlarında aranacak şartlar, kontenjanlar, Basın Kartı Komisyonunun belirlenmesi, çalışma ve en yeniuç alma usulleri, başvuru türleri ile başvuruda istenilecek belgeler İletişim Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Kanunun yürürlüğe girdiği zamanten önce faaliyet gösteren internet havadis siteleri, kanunun yürürlüğe girdiği zamanten beri üç ay içinde yükümlülüklerini konumine getirmek zorunda olacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği zamanten önce usulünce verilmiş olan basın kartları, gerekli şartları taşımaları kaydıyla geçerliliğini korumaya devam edecek.

BASIN İLAN KURUMU ÜYE SAYISINDE DEĞİŞİKLİK

Yasayla 36 kişiden oluşan Basın İlan Kurumu Genel Kuruluna, resmi ilan yzamanımlayacak internet havadis sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, televizyon ve internet siteleriyle ilgili işlemler gerçekleştiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Kurul üye szamanısı 42’ye çıkacak.

Kurumun ülke genelinde görevli olmasıyla hepsi Anadolu gazetelerinin kzamanıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi İletişim Başkanlığı konumine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.

Anadolu gazete sahiplerinin Genel Kurula katılacak temsilcileri, resmi ilan yzamanımlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin ayrı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün çağrısı üzerine katılacakları toplantıda farklı coğrafi bölgelerden olmak üzere seçilecek. Yeni üyeler belirlenene görecek şekilde mevcut üyelerin görevleri devam edecek.

Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her zamanın en yeniunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet havadis sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üzerinden duyuracak.

İnternet havadis sitelerinde yzamanımlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve esasları da belirlenecek. Böylece internet havadis sitelerinde resmi ilan ve reklamların Basın İlan Kurumu aracılığıyla yzamanımlanabilmesine imkan sağlanacak.

Basın İlan Kurumu aracılığıyla yzamanımlanan ilanların kopyalanması veya ticari faaliyete mesele edilmesi durumlarına dair usul ve esasların tespit edilmesi için Genel Kurula yetki veriliyor, kamuya ait ilanlara vatandaşların tek merkezden kolayca ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na hukuki statü eriştirılıyor.

Buna göre, Resmi Gazete’de yzamanımlananlar hariç olmak üzere Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler dikkatnca yzamanımlatılması mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair müesseseler veya bunların iştiraklerinin internet havadis sitelerinde yzamanımlatacakları ilan ve reklamlar buna rağmen Basın İlan Kurumu aracılığı ile yzamanımlanacak.

Kurum aracılığıyla yzamanımlanan ilan ve reklamların, kopyalanması, yzamanımlanması, yzamanımlattırılması ve ticari faaliyete mesele edilmesi Kurumun vereceği izne bağlı olacak.

Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, ilgili veya ilişkili kurum ve kuruluşlar, diğer kurum ve kuruluşların özü internet sitesinde yzamanını zorunlu olan ilanlarının öte yandan Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yzamanımlatılması zorunlu olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yzamanınından ücret alınmayacak.

İnternet havadis sitelerinde resmi ilan ve reklam yzamanımlatılması görevi Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyideler internet havadis sitelerine de uygulanacak.

Müeyyide uygulanan gazete, dergi ve internet havadis sitelerinin başvuracağı yargı mercisi meselesunda tereddütlerin giderilmesi amacıyla başvurulacak mahkeme konumi, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu konumdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin en yeniuç verme süresi ktopladırılarak meseleya ilişkin basit yargılama usulü getirilecek.

Yönetim Kurulu en yeniuçına karşı, en yeniuçın tebliğinden beri 10 gün içinde Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu konumdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.

İNTERNET HABER SİTELERİNDE RESMİ İLAN VE REKLAM YAYIMLAYACAKLARIN SORUMLULUKLARI

İnternet havadis sitelerinde resmi ilan ve reklam yzamanımlayacakların sorumluluklarına da kanunda konum veriliyor.

İnternet havadis sitelerinde resmi ilan ve reklam yzamanımlayacakların taşıması gereken vasıflar ve konumine getirmesi gereken sorumluluklar ile yzamanına ilişkin usul ve esaslar kanunun yürürlüğe girdiği zamanten beri Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay içinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki taşınır, taşınmaz sat satlarının gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden kaynaklanan uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların internet havadis sitelerinde de yzamanımlatılması amaçlanıyor.

Elektronik sat sat portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak ilan, artırmanın bitimine görecek şekilde erişime açık tutulacak.

Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya görecek şekilde olan sat satlar için gazete veya internet havadis sitesi ile ilan yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alagörecek şekildeların menfaatleri dikkate alınarak en yeniuç verilecek buna rağmen toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üzerinde ve 2 milyon liranın altında olanlar, sat satın yapılacağı konumde yzamanımlanan resmi ilan yzamanımlama hakkını haiz bir konumel gazete veya bir internet havadis sitesinde ilan edilecek.

Satışın yapılacağı konumde resmi ilan yzamanımlama hakkını haiz konumel gazete veya internet havadis sitesi yönetimi bulunmaması halinde ilan, icra dairesinin belirleyeceği aynı il mülki sınırları içerisinde bulunan başka bir yzamanın konuminde resmi ilan yzamanımlama hakkını haiz bir konumel gazete veya bir internet havadis sitesi aracılığıyla duyurulacak.

Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir internet havadis sitesinde veya yurt genelinde dağıtılıp sat sata sunulan ve ilan talebi zamaninde günlük fiili sat satı 50 bin adedin üzerinde olan resmi ilan yzamanımlama hakkını haiz bir gazetede yzamanımlatılacak.

Gazete veya internet havadis sitesinde yzamanımlanacak ilanlar eş zamanlı olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.

Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yzamanımlanacak ilanlardan ücret alınmayacak.

Parasal limitler bir önceki yılın aralık zamanındaki yıllık üretici fiyat endeksi esas alınarak Adalet Bakanlığı tarafından güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere aynı zamane görecek şekilde Resmi Gazete’de ilan edilecek. Sözü edilen parasal limitler olağanardü hallerde yine Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı en yeniuçı ile güncellenebilecek.

Gazetede, internet havadis sitesinde, elektronik sat sat portalında veya Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı yapılan metindeki hatalar, ihale zamani değiştirilmeksizin sadece elektronik sat sat portalında ilanen düzeltilecek.

“GERÇEĞE AYKIRI BİR BİLGİYİ KAMU BARIŞINI BOZMAYA ELVERİŞLİ ŞEKİLDE ALENEN YAYANLARA HAPİS CEZASI”

Kanun’a göre, resmi ilanlar, şartları Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca belirlenecek internet havadis sitelerinde de yzamanınlanacak.

İhaleler, işin yapılacağı konumde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir internet havadis sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı konumde gazete çıkmaması veya internet havadis sitesi yönetimi bulunmaması halinde ise ilan, aynı süreler içinde Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda konum alacak.

Basın Kanunu’nun “Cezai ve Hukuki Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren bölümlerine internet havadis siteleri de eklenecek.

Halk arasında şüphe, korku veya panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla görecek şekilde hapisle cezalandırılacak. Failin, suçu gerçek kimliğini gizlekonumek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde söz meselesu ceza yarı oranında artırılacak.

“Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu sebebiyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin en yeniuçları temyiz edilebilecek.

Erişim Sağlzamanıcıları Birliğinin görev alanı, erişimin engellenmesi en yeniuçları ile birlikte içeriğin çıkarılması en yeniuçlarının uygulanmasına yönelik diğer kanunlarda konum alan düzenlemeleri de kapsayacak şekilde yeniden belirleniyor.

Birlik ile erişim sağlzamanıcılar arasında en yeniuçların bildirimi noktasında doğru ve hızlı bir şekilde veri akışının sağlanmasını teminen gerekli yazılım ve donanımın, erişim sağlzamanıcılar tarafından kurulması yükümlülüğü getiriliyor.

Erişim Sağlzamanıcıları Birliğine, özüsine gelen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine yönelik mahkeme en yeniuçlarını, elektronik posta yoluyla ilgili içerik veya konum sağlzamanıcılarına bildirme imkanı veriliyor.

İnternetin dağınık ve dinamik yapısı sebebiyle içerik veya konum sağlzamanıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanan sorunların ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog suçlarla daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla yurt içi-yurt dışı ayrımı ktopladırılıyor, Başkanın engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.

Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve peren yenieline yönelik suç teşkil eden içerikler katalog suçlar kapsamına alınacak.

Hakim tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi en yeniuçına mesele kişilik hakkının ihlaline ilişkin yzamanının başka internet adreslerinde de yzamanınlanması durumunda, ilgili kişi tarafından Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut en yeniuç bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafından kabulüne karşı itiraz, en yeniuçı veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yzamanının hepsiüne yönelik erişimin engellenmesi en yeniuçlarında bu fıkra hükmü uygulanmayacak.

SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlzamanıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişi Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.

Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlzamanıcı tarafından belirlenen gerçek veya tüzel kişi temsilci, sosyal ağ sağlzamanıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin tüzel kişi olması halinde doğrudan sosyal ağ sağlzamanıcı tarafından sermaye şirketi şeklinde kurulan bir şube olması zorunlu olacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan veya erişimi azaltılan içeriklere ilişkin algoritmalarına, reklam politikalarına ve şeffaflık politikalarına ilişkin bilgileri de içerecek. Sosyal ağ sağlzamanıcıları, kurum tarafından istenen bilgileri kuruma vermekle yükümlü tutulacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, kişisilarına eşit ve tarafsız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu hususa ilişkin alınan tedbirlere de konum verilecek. Sosyal ağ sağlzamanıcı, bu kanun kapsamındaki suçlara ilişkin içerikler ile başlık etiketlerinin yzamanınlanmamasına ilişkin özü sistem, mekanizma ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde gerekli tedbirleri alacak, bu tedbirler, raporunda bulunacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, kişisilara öneriler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde açık, anlaşılır ve kolaylıkla ulaşılabilir şekilde konum verecek.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, kişisilara önerdiği içeriklere ilişkin tercihleri güncelleme ve kişisel verilerinin kullanılmasını sınırlandırma seçeneği sunma meselesunda topladığı gerekli tedbirleri, raporunda sıralayacak. Sosyal ağ sağlzamanıcı, reklamlara ilişkin içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulaşılan kişi veya grup szamanısı gibi bilgilerin bulunduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu internet sitesi üzerinden yzamanınlayacak.

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) konum alan, çocukların cinsel istismarı, halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarına mesele internet içeriklerini oluşturan veya yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgileri, soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında yargılamanın yürütüldüğü mahkemece talep edilmesi üzerine, ilgili sosyal ağ sağlzamanıcının Türkiye’deki temsilcisi, adli mercilere verecek.

Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı veya mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlzamanıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.

İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması en yeniuçı verilmesi halinde, bu en yeniuç erişim sağlzamanıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararın gereği, bildirimden beri derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlzamanıcıları tarafından konumine getirilecek. Sosyal ağ sağlzamanıcının, yükümlülüklerini konumine getirmesi halinde ettirımlar ktopladırılacak ve BTK’ye bildirilecek.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, çocuklara özgü ayrıştırılmış hizmet sunma meselesunda gerekli tedbirleri alacak.

REKLAM VE BANT DARALTILMASI

İdari tedbirler saklı kalmak kaydıyla, BTK Başkanı tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi en yeniuçının gereğinin konumine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin, ilgili yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlzamanıcıya 6 aya görecek şekilde reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Başkanı tarafından en yeniuç verilebilecek. Bu kapsamda yeni sözleşme kurulamayacak ve buna ilişkin para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı en yeniuçı Resmi Gazete’de yzamanımlanacak.

BTK Başkanı, reklam yasağı en yeniuçının yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi en yeniuçının konumine getirilmesine görecek şekilde sosyal ağ sağlzamanıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafından bu yönde verilen en yeniuçın ilgili sosyal ağ sağlzamanıcıya bildirilmesinden beri 30 gün içinde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi en yeniuçının sosyal ağ sağlzamanıcı tarafından konumine getirilmemesi halinde, sosyal ağ sağlzamanıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına görecek şekilde daraltılması için BTK Başkanı tarafından sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek.

Hakim tarafından verilen en yeniuçlar, erişim sağlzamanıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden beri derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlzamanıcıları tarafından konumine getirilecek. Sosyal ağ sağlzamanıcının, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi en yeniuçının gereğini konumine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde yalnızca internet trafiği bant genişliğinin daraltılması tedbiri ktopladırılacak.

100 BİN LİRAYA KADAR CEZA

BTK Başkanınca verilen idari para cezaları, yasal süresinde 1 yıl içinde birden fazla ödenmezse, Başkan tarafından yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlzamanıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlzamanıcısına 6 aya görecek şekilde yeni reklam vermesinin yasaklanmasına en yeniuç verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına aykırı davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilere 10 bin liradan 100 bin liraya görecek şekilde idari para cezası uygulanmasına BTK Başkanı en yeniuç verebilecek.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, BTK tarafından yapılacak kişisi haklarına ilişkin düzenlemelere uyacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, hesap verebilirlik ilkesine uygun şekilde hareket etmek, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ilişkin gerekli hepsi bilgi ve belgeleri BTK tarafından istenildiği zaman BTK’ye vermekle yükümlü olacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin dikkat yöntemiyle ktopladırılması için BTK ile iş birliği içinde etkin bir başvuru mekanizması kuracak. Sosyal ağ sağlzamanıcı, başlık etiketleri veya öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı başkasına ait yzamanın yoluyla işlenen suçtan, özüsine hukuka aykırı içeriğin bildirilmiş ve buna rağmen içeriğin bildiriminden beri derhal ve en geç 4 saat içinde ktopladırılmamış olması durumunda söz meselesu içerikten doğrudan sorumlu olacak.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ilişkin bilgileri yetkili kolluk birimleriyle paylaşacak.

BTK, sosyal ağ sağlzamanıcının bu kanuna uyumuna ilişkin olarak sosyal ağ sağlzamanıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, veri işleme mekanizmaları ve ticari tutumlar dahil her türlü açıklamzamanı talep edebilecek. Sosyal ağ sağlzamanıcı, BTK tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri en geç 3 ay içinde verecek. BTK, sosyal ağ sağlzamanıcının kanuna uyumunu, sosyal ağ sağlzamanıcının bütün tesislerinde konuminde inceleyebilecek.

Sosyal ağ sağlzamanıcı, kamu güvenliğini ve kamu sağlığını etkileyen olağanardü durumlara ilişkin kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.

BTK Başkanı, kanunda belirtilen yükümlülüklerini konumini getirmeyen sosyal ağ sağlzamanıcıya bir önceki takvim yılındaki küresel cirosunun yüzde 3’üne görecek şekilde idari para cezası verebilecek.

Elektronik Haberleşme Kanunu’na, “şebekeler ardü hizmet” ve “şebekeler ardü hizmet sağlzamanıcı” kavramları ekleniyor.

“Şebekeler ardü hizmet”, internet erişimine sahip abone ve kişisilara, işletmecilerden veya sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel iletişim kapsamındaki kişiler arası elektronik havadisleşme hizmetlerini; “şebekeler ardü hizmet sağlzamanıcı” ise şebekeler ardü hizmet tanımı kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek veya tüzel kişiyi ifade edecek.

BTK’ye, şebekeler ardü hizmetlere ilişkin gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma meselesunda yetki veriliyor.

Şebekeler ardü hizmet sağlzamanıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurdukları anonim şirket ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafından yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.

Kanunda öngörülen yükümlülükleri konumine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler ardü hizmet sağlzamanıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya görecek şekilde idari para cezası verilebilecek.

İdari para cezasını süresinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden beri 6 ay içinde Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri konumine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler ardü hizmet sağlzamanıcısının internet trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine görecek şekilde daraltılmasına veya ilgili uygulama veya internet sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafından en yeniuç verilebilecek.

Düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet havadis sitelerinin de Basın İlan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen maddesi, internet havadis sitelerinde yzamanınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve esaslarını düzenleyen maddesi, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyidelerin internet havadis sitelerine de uygulanmasını düzenleyen maddesi, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve peren yeniel alanlarına ilişkin ilanlara tek merkezden kolayca ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da ücretsiz yzamanın yapılmasını düzenleyen maddesi, ihalelerin internet havadis sitesinde duyurulmasını düzenleyen maddesi, internet havadis sitelerinin cezai ve hukuki sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve internet havadis siteleri çalışanlarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngören maddesi 1 Nisan 2023’te, diğer hükümleri ise yzamanımı zamaninde yürürlüğe girecek. (AA)