Sosyal medya ve internet havadisciliğine ilişkin teklif TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildi
Teklifin kabul edilen maddelerine göre, internet havadis siteleri de süreli yzamanin tanımı kapsamına alınıyor.
İnternet havadis sitesi, İletişim Başkanı, İletişim Başkanlığı, Basın Kartı Komisyonu, medya mensubu, enformasyon görevlisinin tanımı da düzenlemede konum buluyor.
İnternet havadis sitelerinde, faaliyet gösterdiği iş konumi adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi, konum sağlzamanicısının adı ve adresi, özülerine ait internet ortamında kişisiların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet havadis sitelerinde bir içeriğin ilk kez sunulmaya start verndığı zaman ile zaman en yeniraki güncelleme zamanleri, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilecek.
Basın duyurularının ve yargı organlarınca verilen yzamanin yasağı en yeniuçlarının hızlı ve etkin şekilde tebliğinin sağlanması amacıyla; süreli yzamaninların çıkarılması için kaydedilmek üzere verilecek beyanname artık Cumhuriyet Başsavcılığı konumine Basın İlan Kurumuna verilecek.
Kzamanit için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek.
BASIN İLAN KURUMU YAYIMIN DURDURULMASINI TALEP EDEBİLECEK
Yzamanim durdurma müeyyidesi internet havadis siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet havadis sitesinin hükme uymaması halinde Basın İlan Kurumu 2 7 gün içinde eksikliğin giderilmesini veya gerçeğe aykırı bilgilerin düzeltilmesini internet havadis sitesinden isteyecek. İstemin konumine getirilmemesi durumunda Basın İlan Kurumu internet havadis sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme, en geç 2 7 gün içinde en yeniuçını verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet havadis siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak. İnternet havadis sitesi için sağlanan hakların ortadan ktopladırılması, bu kanun veya ilgili mevzuat dikkatnca öngörülen uyguladırımların uygulanmasına engel olmayacak.
TESLİM VE MUHAFAZA YÜKÜMLÜĞÜ
İnternet havadis sitesinde yzamaninlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere, doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süreyle muhafaza edilecek.
Yargı mercileri tarafından yzamaninın soruşturma ve kovuşturma meselesu olduğunun internet havadis sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu işlemlerin en yeniuçlandığının bildirilmesine görecek şekilde soruşturma ve kovuşturma meselesu yzamanin kaydının saklanması zorunlu olacak.
İnternet havadis sitelerinde zarar gören kişinin ayarlama ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir ayarlama ve ekleme yapmaksızın, yazıyı topladığı zamanten start veryarak en geç bir gün içinde, ilgili yzamaninın konum topladığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ve aynı şekilde yzamanimlamak zorunda olacak. Yzamanin hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması en yeniuçının uygulanması ya da internet havadis sitesi tarafından içeriğin özüliğinden çıkarılması durumunda, ayarlama ve cevap metni ilgili yzamaninın olduğı internet havadis sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 7 gün süreyle yzamanimlanacak.
Basılmış eserler veya internet havadis siteleri yoluyla işlenen veya bu kanunda öngörülen diğer suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yzamaninlar ve internet havadis siteleri yönünden 4 ay, diğer basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması zorunlu olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği zamanten, internet havadis siteleri için ise havadise ilişkin suç ihbarının olduğı zamanten start veryacak.
BASIN KARTI BAŞVURUSU, NİTELİĞİ VE TÜRLERİ BELİRLENDİ
Teklifle basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Basın kartı türleri şu şekilde belirlendi:
– Göreve bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,
– Süreli basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Geçici basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye havadis amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Serbest basın kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan veya yurt dışında serbest gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Sürekli basın kartı: En az 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basın kartını ifade edecek.
– Kimler basın kartı alabilecek?
Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, süreli yzamaninların sahiplerine veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarına, medya kuruluşları adına hareket eden ve görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye havadis amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yzamanin yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt dışında serbest gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu peren yenieline, medya alanında faaliyet göstermeleri şartıyla, sendikalar ile kamu yararına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmesi, en az lise veya dengi eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolzamani 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan konume yemin, iftira, suç uydurma, mardehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması gerekecek.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapması ve mücbir sebepler dışında işten sıyrıldığı zamanten start veryarak 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak. Basın kartı talep eden süreli yzamanin sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda, yabancı basın-yzamanin kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenler için bu hüküm geçerli olmayacak.
Sürekli ve serbest basın kartı talep edenler ile TRT aracılığıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise ilgili kanun hükümlerine uygun sözleşme yapması ve mücbir sebepler dışında işten sıyrıldığı zamanten start veryarak 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması şartı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararası İşgücü Kanunu dikkatnca çalışma izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun idare merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından topladıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
BASIN KARTI KOMİSYONU
Basın Kartı Komisyonu 9 üyeden oluşacak. Komisyonda, Başkanlığı temsilen 2 üyenin yanı sıra işçi sendikası şeklinde faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafından belirlenecek bir üye ile iletişim fakültesi dekanları veya basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek bir üye de konum alacak.
Üyelerin görev süresi 2 yıl olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.
Komisyon; başvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalışmalarını, eserlerini, ödüllerini değerlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına en yeniuç verecek.
Buna göre, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadığının veya bu nitelikleri zaman en yeniradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı İletişim Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibi, basın ahlak esaslarına aykırı davranışlarda bulunması halinde ihlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak Basın Kartı Komisyonu tarafından dikkatlabileceği gibi basın kartının iptaline de en yeniuç verilebilecek.
Teklifin görüşmeleri, TBMM Adalet Komisyonu’nda yarın da devam edecek.
(AA)